Jutro obchodzimy uroczystość Wszystkich Świętych. Wywodzi się ona głównie z czci oddawanej męczennikom, którzy oddali swoje życie za wiarę w Chrystusa, a których nie wspomniano ani w martyrologiach miejscowych, ani w kanonie Mszy Świętej. Tradycja kultu świętych sięga pierwszych wieków chrześcijaństwa.
Uroczystość Wszystkich Świętych ma charakter radosny. Wspominamy bowiem wszystkich tych, którzy żyli przed nami i wypełniając w swoim życiu Bożą wolę osiągnęli wieczne szczęście przebywania z Bogiem w Niebie. Kościół wspomina nie tylko oficjalnie uznanych świętych, czyli tych beatyfikowanych i kanonizowanych, ale także wszystkich wiernych zmarłych, którzy już osiągnęli zbawienie i przebywają w Niebie. Widzi w nich swoich orędowników u Boga i przykłady do naśladowania. Wstawiennictwa Wszystkich Świętych wzywa się w szczególnie ważnych wydarzeniach życia Kościoła. Śpiewa się wówczas Litanię do Wszystkich Świętych, która należy do najstarszych litanijnych modlitw Kościoła i jako jedyna występuje w księgach liturgicznych (w liturgii Wielkiego Piątku).
W pierwszych wiekach chrześcijaństwa w Kościele nie wspominano żadnych świętych. Najwcześniej zaczęto oddawać cześć Matce Bożej. Potem kultem otoczono męczenników, nawiedzając ich groby w dniu narodzin dla Nieba, czyli w rocznicę śmierci. W IV wieku na Wschodzie obchodzono jednego dnia wspomnienie wszystkich męczenników. Z czasem zaczęto pamiętać o świątobliwych wyznawcach: papieżach, mnichach i dziewicach. Większego znaczenia uroczystość Wszystkich Świętych nabrała za czasów papieża Bonifacego IV (+ 615), który zamienił pogańską świątynię Panteon, na kościół Najświętszej Maryi Panny i Wszystkich Męczenników. Uroczystego poświęcenia świątyni wraz ze złożeniem relikwii męczenników dokonano 13 maja 610 roku. Rocznicę poświęcenia obchodzono co roku z licznym udziałem wiernych, a sam papież brał udział we Mszy św. stacyjnej. Od tego czasu oddawano cześć wszystkim zmarłym męczennikom 13 maja. Papież Grzegorz III w 731 przeniósł tę uroczystość na dzień 1 listopada, (dzień poświęcony Kaplicy Wszystkich Świętych u Św. Piotra w Rzymie) a w 837 r. papież Grzegorz IV rozporządził, aby 1 listopada był dniem poświęconym pamięci nie tylko męczenników, ale wszystkich świętych Kościoła Katolickiego. Już ok. 800 r. wspomnienie Wszystkich Świętych obchodzone było w Irlandii i Bawarii w dniu 1 listopada. W 935 r. Jan XI rozszerzył je na cały Kościół. W ten sposób lokalne święto Rzymu i obchodzone w niektórych krajach stało się świętem całego Kościoła Katolickiego.
Kult Świętych pomnaża cześć Pana Boga. Świętych Pańskich czcimy ze względu na Pana Boga, którego oni "reprezentują". Tak więc nie bezpośrednio, lecz pośrednio przez nich kierujemy kult ku Panu Bogu. Kościół oddaje cześć świętym w różnym stopniu. I tak na pierwszym miejscu stawia Najświętszą Maryję Pannę, następnie świętych: Józefa i Jana Chrzciciela, dalej Apostołów, wśród których Święci Piotr i Paweł mają uprzywilejowane miejsce. Najwięcej jest świętych lokalnych, którzy odbierają szczególną cześć: w zakonie, w narodzie, w państwie czy w diecezji, gdzie się wsławili męczeństwem za wiarę lub niezwykłą cnotą.
2 listopada - następnego dnia po uroczystości Wszystkich Świętych obchodzimy wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych (w Polsce zwany Dniem Zadusznym lub "zaduszkami"). Dla katolików jest to dzień modlitw za wszystkich wierzących w Chrystusa, którzy w wierności Chrystusowi odeszli już z tego świata. To wspomnienie wprowadził opat potężnego zakonu benedyktynów w Cluny na południu Francji - św. Odilon (Odylon). On to w 998 r. zarządził modlitwy za dusze wszystkich zmarłych w dniu 2 listopada. Termin ten i sama idea szybko rozprzestrzeniły się we Francji, Anglii, Niemczech, Italii. W XIII w. zwyczaj ten w Kościele Katolickim stał się powszechny.
Dzień Zaduszny jest dniem modlitw za zmarłych pokutujących za grzechy w Czyśćcu. Chodzi więc o tych, którzy mimo że zmarli w stanie w stanie łaski uświęcającej, bez grzechu śmiertelnego, nie mogą wejść do Nieba, gdyż za popełnione grzechy za życia mają długi do spłacenia Bożej sprawiedliwości. Prawdę o istnieniu Czyśćca Kościół ogłosił jako dogmat na soborze w Lyonie w 1274 r. i na XXV sesji Soboru Trydenckiego (1545-1563), w osobnym dekrecie o Czyśćcu. Sobór Trydencki orzekł prawdę, że duszom w Czyśćcu możemy pomagać. Cała wspólnota Kościoła przychodzi z pomocą duszom czyśćcowym zanosząc w tym dniu prośby przed tron Boży. Aby przyjść z pomocą zmarłym pokutującym w Czyśćcu, żyjący mogą w tych dniach uzyskać i ofiarować odpusty zupełne. Temu celowi służą też m.in. prośby składane w kościołach i na cmentarzach. Są to tzw. "wypominki" za naszych najbliższych zmarłych, by cały Kościół modlił się za ich zbawienie. Z ambon lub przy ołtarzu odczytuje się imiona zmarłych wypisanych na kartkach i odmawia zwyczajowe modlitwy za wszystkich zmarłych.
Albrecht Dürer - Wszyscy Święci, olej na desce z 1511 r.
Litania do Wszystkich Świętych (latin)
